Rất nhiều gia đình đã tận dụng khoảng không gian nhỏ ở ban công hoặc sân thượng để trồng tự trồng cho mình những thùng rau sạch, đảm bảo an toàn. Thế nhưng, diện tích nhỏ thì trồng được ít, mà rau thì ngày nào cũng phải có mặt trong bữa ăn. Vậy làm sao để trồng được thật nhiều rau trong không gian nhỏ hẹp của gia đình?

Để có được vườn rau thủy canh "vạn người mê", ông bố Nha Trang đã nhiều phen “trầy trật”, thất bại đến mức chán nản. "Thất bại là mẹ của thành công", với tâm niệm đó mà anh Bảo vẫn luôn say mê tìm đọc nhiều tài liệu, học hỏi kinh nghiệm của mọi người để sửa sai. Anh vẫn nhớ những ngày mới tập tành trồng rau, do không nắm rõ về quy trình kỹ thuật ươm hạt, tỉ lệ nồng độ dinh dưỡng với từng loại rau nên cây mọc lên cứ còi cọc, chậm phát triển.

Dân Việt xin gửi đến bạn đọc chi tiết cách làm vườn rau thủy canh thông minh dành cho nhà chật gồm 3 bước do anh Quốc Bảo (hay còn gọi ông bố Nha Trang) - chủ nhân của vườn rau thủy canh trên nóc nhà "vạn người mê" hướng dẫn.

Trồng rau thủy canh là một phương pháp mới, rất tiết kiệm đất, hiệu quả và phù hợp với nhà phố. Không những thế phương pháp này còn giúp rau cách ly với nguồn sâu bệnh, nước ô nhiễm, tránh độc tố.

Với khoảng diện tích sân thượng khoảng 35m2, anh Quốc Bảo đã thiết kế khá hợp lý cho việc trồng rau của mình. Tâm sự với PV Dân Việt, anh Bảo cho biết thêm lý do mình lựa chọn giải pháp thuỷ canh đó là anh chủ yếu muốn trồng các loại rau ăn lá phục vụ cho bữa ăn hàng ngày. Thủy canh giúp đảm bảo nguồn thực phẩm đều đặn cho gia đình. Hơn nữa, trồng rau thủy canh không mất nhiều thời gian chăm sóc, ít sâu bệnh, không sợ ô nhiễm nguồn bệnh từ đất vì cách ly với mặt đất.

Phương pháp trồng rau thủy canh tuy mới mẻ nhưng ngày càng được phổ biến tại các đô thị lớn, nơi mà các hộ gia đình không có quá nhiều diện tích để xây dựng cho mình một khu vườn rộng rãi. Thủy canh giúp tiết kiệm diện tích trồng rau thông qua sự sắp xếp của các kệ trồng. Nhìn chung, phương pháp thủy canh rất đơn giản, dễ trồng và không tốn quá nhiều công sức để chăm sóc.

Để có được vườn rau thủy canh "vạn người mê" như của anh Quốc Bảo, bạn cần chuẩn bị lắp đặt hệ thống thủy canh tại gia. Tuy nhiên, nếu có thời gian, các bạn cũng có thể tự tạo cho mình một hệ thống thủy canh vững chắc và khá đơn giản.

Các dụng cụ chuẩn bị thường bao gồm khung sắt, ống trồng, máy bơm, thùng chứa, có thể có mái che. Theo đó, các ống sẽ đặt trên các giá đỡ nằm ngang, dung dịch dinh dưỡng thủy canh được bơm lên cung cấp vào từng ống. Chiều dài ống tùy theo hiện trạng lắp đặt. Về vấn đề lắp đặt hệ thống thủy canh tại gia này, anh Quốc Bảo đã có hướng dẫn hết sức chi tiết tới bạn đọc Dân Việt, cụ thể:

1. Cách làm hệ cấp và thoát của máng trồng thủy canh dùng xốp ươm hạt

Sử dụng gai trong gai ngoài phi 27 và ta cắt bớt còn cỡ 5mm-6mm, mục đích hạ thấp mực nước trong máng trồng để không cao quá (ngập xốp dễ bị úng rễ) và cũng không thấp quá (để khi ta bỏ xốp có cây con vào rễ hút được dung dịch).

Sử dụng ống nhựa phi 21 và ống xăng xe máy 8 ly. Canh khoàng cách và khoan mũi 7 ly, nhét ống xăng vào lỗ vừa khoan. Một đầu ống 21 dán nắp bịt, một đầu nối với bơm từ thùng dung dịch (nên có van điều tiết mực nước). Khoan 2 lỗ đầu máng và nhét 2 ống xăng vào để bơm cấp dung dịch cho máng trồng.

Sử dụng ống nhựa phi 49, đo khoảng cách và khoét lỗ phi 27, sau đó gắn vào phần thoát của đầu gai 27 lúc đầu làm hệ thoát của máng. Một đầu ống phi 49 cũng bịt lại, một đầu nối ống về thùng dung dịch.

Dùng thước cân và điều chỉnh máng trồng cho 2 đầu bằng nhau. Cho nước vào và chạy bơm thử để kiểm tra rò rỉ nước và có hướng xử lý.

Sau khi các bước kiểm tra xong, pha dung dịch theo nồng độ thích hợp và đưa cây con lên giàn và đợi ngày thu hoạch. Lưu ý: nên đưa cây con lên giàn vào buổi chiều mát.

 2. Sau khi lắp đặt xong giàn giá đỡ nằm ngang như trên, anh Bảo chuẩn bị các dụng cụ cơ bản sau:

- Những chiếc rọ nhựa dùng để ươm các loại cây con và nâng đỡ cây trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển.

- Dung dịch thủy canh: là dung dịch dinh dưỡng được tìm mua dễ dàng trên thị trường. Bạn cần chọn cơ sở sản xuất uy tín và làm theo hướng dẫn cụ thể khi pha dung dịch.

- Giá thể xơ dừa, cây con hoặc hạt giống rau cần trồng. Ưu điểm khi chọn phương pháp trồng rau thủy canh là bạn có thể trồng được các loại rau ăn lá kể cả khi trái vụ mùa.

- Bút đo nồng độ PH và bút đo hàm lượng TDS (đo hàm lượng chất rắn hòa tan trong nước).

3. Quy trình ươm hạt bằng xốp trồng thủy canh

Bỏ miếng xốp ươm hạt vào khay nước, lấy tay nhấn miếng xốp cho hút no nước và để mực nước trong khay ngập ½ miếng xốp.

Đa số hạt giống rau dễ nảy mầm nên ta tra trực tiếp hạt giống vào từng rãnh của xốp đã rạch sẵn. Tùy loại giống cần trồng mà tra số lượng hạt khác nhau. Lưu ý riêng hạt rau muống thì nên ngâm qua nước sôi khoàng 3 tiếng đồng hồ để hạt dễ nảy mầm. Tùy loại hạt cần trồng mà ta nên tra số lượng hạt giống khác nhau, ví dụ: Cải bẹ xanh, cải ngọt, rau đay, rau dền…. từ 2-3 hạt trên một miếng xốp nhỏ, rau muống có tra thể nhiều hơn, các loại rau có tán xòe rộng thì nên tra 1 hạt để cây lớn có không gian phát triển như là xà lách, cải thìa, cải xoăn kale, cải cầu vồng….

Hàng ngày kiểm tra và phun ẩm bề mặt xốp. Khi nào thấy hạt nứt nanh và nhú 2 lá mầm qua khỏi mặt xốp thì ta chuyển khay ra ánh sáng và nắng nhẹ buổi sáng.

Hàng ngày kiểm tra độ ẩm bề mặt xốp và luôn duy trì mực nước trong khay ngập ½ tấm xốp.

Khi cây được 5 ngày tuổi và bắt đầu xuất hiện lá thật thì ta cho ra nắng mạnh hơn đồng thời châm dung dịch thủy canh loãng vớ nồng độ 300ppm.

Cây được 10 đến 14 ngày tuổi và lá thật lớn, khi đó cây bắt đầu hút dinh dưỡng và quang hợp, ta nâng nồng độ nước trong khay lên 500ppm và có thể cho hẳn ra nắng (lưu ý tránh nắng trực tiếp buổi trưa)

Cây sau 20 ngày tuổi và chuẩn bị lên giàn.

 Khi cây lên giàn ta luôn duy trì nồng độ dung dịch phù hợp với từng loại cây. Và cây lên giàn được 3 ngày. Lưu ý: nên đưa cây con lên giàn vào buổi chiều.

Tùy theo thời gian sinh trưởng từng loại rau mà trước khi thu hoạch 15-20 ngày ta nên ươm hạt để chuẩn bị lứa mới.

Bên cạnh đó, do trồng trên sân thượng nên cũng bị ảnh hưởng nhiều bởi thời tiết. Có vụ anh trồng rau đúng đợt mưa bão bất ngờ nên phải bỏ đi gần hết hoặc cây đang độ lớn thì bị gió thổi gãy… Bởi vậy, anh Bảo phải đầu tư thêm một khoản cho mái che bằng tôn nhựa để bảo vệ cây.

Bên cạnh diện tích trồng thủy canh, anh Quốc Bảo còn thiết kế một giàn trồng dây leo. Cũng nhờ việc bố trí sân thượng hợp lý nên đến thời điểm hiện tại, rau trên sân thượng của gia đình anh có lúc ăn không kịp. Anh cũng thường xuyên mang thành quả của mình biếu người thân, bạn bè.

Thiết bị kiểm tra dinh dưỡng của rau của Nga

Anh Quốc Bảo thường dành thời gian vào sáng sớm để lên chăm sóc vườn rau quả của mình. Ban ngày có hệ thống tưới nhỏ giọt nên các cây trồng trong chậu và earthbox không sợ bị thiếu nước. Chiều đi làm về anh lại lên ngắm và tưới thêm cho cây. Cuối tuần anh lại dành thời gian để cùng các con lên vườn chơi, thu hoạch rau đồng thời bón phân định kỳ cho vườn rau của mình.

Để trồng được rau thủy canh bạn phải đảm bảo sân thượng, sân vườn hoặc ban công…có diện tích từ 1m² trở lên, ánh sáng chiếu trực tiếp ít nhất 4 giờ/ngày. Chỉ với 2 yêu cầu đơn giản như vậy thôi là bạn đã có thể bắt đầu trồng rau sạch công nghệ cao ngay tại nhà mình rồi!