2. Bón cân đối các nguyên tố trung lượng, vi lượng với đa lượng

Đất giàu kali như ĐBSCL, phù sa ven sông thì chỉ cần bón N+P (cây sẽ tự cân đối K có trong đất). Đất nghèo kali như đất xám bạc màu, cát ven biển thì phải bón kali với N+P, mới phát huy hiệu quả của N và P, từ đó mới tăng năng suất và chất lượng nông sản. Ví dụ, chỉ bón N,P cho cam ở đất xám phù sa cổ thì năng suất chỉ đạt 64,8 tạ/ha, hàm lượng của axít Citric, đường Maltose, Glucose, Fructose lần lượt là 0,1 – 13,6 – 11,2 – 11,5 g/lít dịch quả. Nếu bón K kèm N,P năng suất đạt 72 – 94,8 tạ/ha, hàm lượng các chất trên tương ứng là 7,8 – 21,4 –13,9 – 13,6 g/l đất càng nghèo K, hoặc khi sử dụng N vào thì bón K càng quan trọng.
Các nguyên tố trung lượng và vi lượng

3. Bón cân đối theo mùa và kỳ sinh trưởng của cây

Về kỳ sinh trưởng của cây trồng: Giai đoạn đầu khi cây còn bé rất cần lân để hình thành bộ rễ khoẻ mạnh, cần bón lót lân. Với cây lưu niên nên bón lân vào đầu chu kỳ sinh trưởng (bón sau thu hoạch, rửa cành, dọn vườn).
Đạm cần suốt trong quá trình sinh trưởng nên chia bón nhiều lần và bón sớm vào các kỳ cây sinh cành lá mới, đâm chồi, đẻ nhánh. Bón đạm muộn làm cây đẻ lai rai, cây ăn trái mọc chồi lá mới không tập trung, bất lợi cho thu hoạch và dễ bị sâu bệnh.
Kali làm cho cây chắc, khỏe và tham gia chuyển hóa vật chất trong quá trình quang hợp nên cần bón nhiều hơn khi cây đang mang trái, thúc nuôi quả hạt chắc, mẩy, ngon ngọt.

4. Bón cân đối theo loại đất

Một việc làm rất khoa học là "Trả lại đất những gì cây lấy đi. Các tàn dư thực vật sau thu hoạch như lá mía, bã mía, lá cà phê, vỏ cà phê, rơm rạ … cần phải vùi lại trong đất đã sinh ra nó.
Một điều cần thiết mà xưa nay nhà nông ta chưa quen làm, đấy là gửi mẫu đất đến các phòng phân tích đất đai để biết hàm lượng các chất trong đất ở mức nào, trên cơ sở đó mà xây dựng quy trình bón phân cân đối, khoa học và hiệu quả nhất.
: Đất VN thường thiếu nhiều do xói mòn, rửa trôi nhưng chủ yếu là do sử dụng các loại phân không có những nguyên tố này. Nếu dùng liên tục DAP, urê, lân nung chảy thì chắc chắn thiếu S. Đặc biệt trên đất nhẹ, nghèo hữu cơ, bón SA thì năng suất tăng từ 15-20% so với bón urê, nhất là với bắp, cà phê, đậu phộng, mía vì trong phân SA có tới 24% S. Sử dụng thường xuyên DAP, supe lân không dùng lân nung chảy, vôi xám (Dolomite) lần nào cũng dẫn đến đất thiếu Magiê. Do vậy, trên 1 thửa ruộng nên luân phiên dùng urê với SA, supe lân với lân nung chảy. Riêng vối xám và các phân bón lá chuyên cây nên sử dụng thường xuyên hàng năm, vì trong phân bón lá có đủ các nguyên tố vi lượng cân đối.