Khó sử dụng
Theo UBND xã Vinh Hiền, Cảng cá Vinh Hiền do Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh làm chủ đầu tư với kinh phí 29 tỷ đồng, được khởi công xây dựng từ tháng 8/2004 và hoàn thành vào tháng 8/2010. Cảng có diện tích 3,7ha trên bờ và 2,4ha mặt nước, gồm các hạng mục như: bến neo tàu dài 80m, rộng 12m, 2 cầu dẫn dài 80m, rộng 6m, 2 bờ kè neo đậu tàu thuyền dài 310m và rất nhiều hạng mục thiết yếu khác như nhà đặt máy bơm cấp nước, hệ thống cấp nước sạch, thoát nước, hệ thống điện đường, toàn bộ cổng tường rào...
Cảng cá được xây dựng nhằm mục đích lưỡng dụng cả về quân sự và dân sự; phục vụ đội tàu đánh bắt xa bờ và gần bờ tại Vinh Hiền và một số địa phương trong khu vực của huyện Phú Lộc. Ngoài ra, cảng còn nhằm làm nơi neo đậu, tránh bão cho tàu cá trong tỉnh và các vùng lân cận; cung ứng các dịch vụ hậu cần nghề cá…
Tuy nhiên, Cảng cá Vinh Hiền từ khi đưa vào sử dụng đến nay không phát huy được công năng sử dụng.
Theo ông Nguyễn Văn Lợi, Chủ tịch UBND xã Vinh Hiền, Cảng cá Vinh Hiền được thiết kế cầu cảng cao, chỉ phù hợp với tàu quân sự và các tàu đánh bắt xa bờ cỡ lớn (trên 500CV) nên gặp nhiều khó khăn cho tàu nhỏ, dễ gây thiệt hại, đặc biệt là gây va đập làm hư hại tàu thuyền khi có mưa bão và khi đưa thủy hải sản lên bờ. Trong khi đó, tại Vinh Hiền và một số địa phương trong huyện chủ yếu là các loại tàu có công suất nhỏ. Vì vậy, xây dựng một bến cảng mới, hoặc cải tạo lại bến cũ phù hợp với công năng sử dụng là điều vô cùng cần thiết.
Ghi nhận thực tế, gần như cảng cá không đón tàu cá vào sử dụng với mục đích bán thủy hải sản, mà chỉ có một số tàu thuyền của người dân địa phương neo đậu, sửa chữa. Khi có mưa bão, các tàu thuyền trong khu vực cũng không chọn cảng cá làm nơi tránh trú.
Anh Hà Thúc Ánh, một ngư dân ở Vinh Hiền cho biết, khi tàu cá cập cảng, thân tàu vào nằm dưới cầu cảng khoảng 2m, nên rất khó để bốc dỡ hải sản. Ngư dân trong xã muốn phát triển đội tàu xa bờ nhưng cũng không dám.
Theo thống kê của UBND xã Vinh Hiền, hiện trong xã có tổng cộng 192 chiếc tàu thuyền các loại. Luồng lạch vào cảng khó và việc cảng cá không thể sử dụng nên các đội tàu xa bờ thường chọn cập Cảng Thuận An hoặc vào Đà Nẵng để đảm bảo hải sản bốc dỡ dễ dàng và được thu mua ngay.
Được biết, ở Vinh Hiền, chính việc cảng cá không được hoạt động tốt nên các dịch vụ hậu cần phục vụ cho cảng cá cũng chưa được phát triển. Dẫn đến quy mô nghề biển của Vinh Hiền và các xã trong khu vực được đánh giá có nhiều cơ hội để phát triển nhưng đến nay chưa thể phát huy, nhất là đội tàu đánh bắt xa bờ.
Sẽ xây dựng thêm cầu cảng mới
Tại buổi tiếp dân định kỳ ở xã Vinh Hiền mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương cho biết, việc Cảng cá Vinh Hiền sử dụng không hiệu quả lãnh đạo tỉnh đã biết, nhiều năm qua cũng đã không ít lần kiểm tra, tuy nhiên, chưa có kinh phí nên không thể đầu tư sửa chữa, nâng cấp.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Phương thông tin với người dân, giữa năm 2019, Thủ tướng Chính phủ có quyết định về việc đầu tư các dự án “Xây dựng, nâng cấp cơ sở dịch vụ hậu cần nghề cá” và dự án “Phục hồi, tái tạo hệ sinh thái thủy sinh và nguồn lợi thủy hải sản” tại Thừa Thiên Huế nói riêng và 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng của sự cố môi trường biển năm 2016 nói chung, sử dụng nguồn kinh phí bồi thường của Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh. Từ nguồn kinh phí này, tỉnh sẽ đầu tư một số hạng mục, hạ tầng để phát triển nghề cá. Riêng ở Cảng cá Vinh Hiền, sẽ xây dựng một cầu cảng mới kết hợp với khu neo đậu tránh trú bão, có tổng mức đầu tư vào khoảng 110 tỷ đồng.
Theo đó, cầu cảng mới nằm ngay bên cạnh cảng cá cũ, với hạ tầng và đầy đủ các dịch vụ của một cảng cá lớn. Cảng cũng sẽ được làm lại hệ thống nhà chờ, trang bị thêm hệ thống xử lý nước thải đảm bảo cho tàu thuyền trao đổi hàng hóa, cung cấp hậu cần. Công suất của cảng dự kiến đáp ứng được khoảng 70 lượt tàu thuyền/ngày cập cảng, lượng thủy hải sản qua cảng đạt 10.000 tấn năm.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông tin thêm, ban đầu có tính đến phương án cải tạo (hạ chiều cao) cầu cảng cũ, nhưng về lâu dài còn phục vụ mục đích quân sự nên phương án tối ưu là xây dựng thêm một cầu cảng chuyên phục vụ tàu cá, đảm bảo tính lưỡng dụng của cảng.
Trước đó, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã có khảo sát một số cảng cá ở khu vực phía nam để có hướng thiết kế và xây dựng cảng mới phù hợp. Khi cảng cá được hoàn thiện, hứa hẹn sẽ tạo những điều kiện thuận lợi nhất để người dân sử dụng.
Được biết, dự án nâng cấp Cảng cá Vinh Hiền sẽ được triển khai ngay trong quý I, năm 2020.